Malaysia sebagai sebuah negara kebajikan menjadi isu hangat apabila parti
PAS menyatakan matlamat mereka untuk menjadikan Malaysia negara kebajikan[1]. Negara
kebajikan adalah satu konsep dimana kerajaan dipertanggung jawabkan untuk
menyediakan keperluan asas (contoh, pendidikan dan kesihatan) dan memantau
ekonomi.
United Kingdom (UK) merupakan satu contoh sebuah negara kebajikan. Kerajaan
UK menyediakan pendidikan peringkat sekolah dan perkhidmatan kesihatan percuma.
Kerajaan UK turut memberi 'benefits' kepada rakyatnya seperti ‘job seekers
allowance’ yang diberikan kepada rakyat UK yang sedang mencari pekerjaan.
Kerajaan UK juga dikehendaki campur tangan di dalam ekonomi untuk memastikan
ekonomi sentiasa stabil. Antara contoh tindakan kerajaan UK untuk menjaga
kestabilan ekonomi ialah dengan menyelamatkan bank RBS daripada masalah
kewangan yang disebabkan kemelesatan ekonomi pada tahun 2008.
Konsep negara kebajikan ada banyak kebaikannya seperti memastikan semua
rakyat mendapat pendidikan dan perkhidmatan kesihatan percuma. Namun begitu,
melaksanakan konsep negara kebajikan memerlukan perbelanjaan yang besar.
Perbelanjaan untuk perkhidmatan kesihatan di UK berjumlah GBP106 billion untuk
tahun 2011/2012 dan perbelanjaan ini akan meningkat dari tahun ke tahun[2].
Article ini akan membincangkan konsep waqaf yang boleh digunakan untuk
membiayai perbelanjaan sebuah negara kebajikan.
Waqaf dan Kelebihannya
Untuk membiayai sebuah negara kebajikan, terdapat beberapa sumber
pendapatan yang kerap digunakan oleh pihak kerajaan. Perbelanjaan sebuah negara
kebajikan kebiasaannya ditanggung melalui pendapatan melalui hasil kutipan
cukai, pendapatan hasil daripada jualan hasil bumi dan pinjaman dari pihak
bank.
Selain daripada tiga sumber pendapatan yang dinyatakan di atas, satu lagi
sumber pendapatan yang kurang mendapat perhatian dan tidak diimplementasi oleh
kebanyakan negara kebajikan ialah waqaf. Waqaf merupakan satu institusi yang
dilaksanakan semasa pemerintahan Rasulullah S.A.W. dan zaman-zaman pemerintah
islam selepas kewafatan Nabi Muhammad S.A.W. untuk menyediakan infrastruktur-infrastruktur
untuk manfaat masyarakat[3].
Waqaf didefinisikan secara ringkas sebagai pemberian sesuatu harta oleh
seorang/sekumpulan individu untuk manfaat masyarakat. Matlamat utama pemberian
waqaf adalah untuk membantu masyarakat dengan ikhlas. Waqaf berbeza dengan
zakat dimana hukum memberi waqaf adalah sunat manakala zakat pula wajib. Fokus
harta waqaf juga berbeza dengan harta zakat dimana harta zakat hanya boleh
diberikan kepada golongan-golongan tertentu seperti fakir miskin, manakala harta
waqaf boleh dimanfaatkan semua. Kadar yang perlu dibayar juga berbeza dimana
zakat yang yang perlu dibayar oleh seorang individu adalah tetap manakala waqaf
boleh disumbangkan mengikut kemampuan dan keikhlasan.
Waqaf mempunyai banyak kebaikan. Antaranya ialah:
1.
Pemberi
waqaf mendapat ganjaran daripada Allah SWT[4]
2.
Perbuatan
memberi waqaf mengikut sunnah Rasulullah SAW[5]
3.
Mengeratkan
ukhwah diantara anggota masyarakat
4.
Memupuk
semangat saling bantu membantu
5.
Mengurangkan
perbelanjaan kerajaan
Waqaf juga berbeza dengan cukai. Cukai bergantung kepada polisi kerajaan
yang dipengaruhi oleh faktor politik dan ekonomi. Parti yang memerintah boleh
mengurangkan kadar cukai untuk mendapat sokongan rakyat semasa pilihan raya.
Kadar cukai juga boleh dikurangkan untuk meningkatkan pertumbuhan ekonomi
seperti mengurangkan cukai perniagaan untuk menggalakkan pernubuhan
syarikat-syarikat baru. Oleh kerana kadar cukai sentiasa berubah mengikut suasana
politik dan ekonomi sebuah negara, hasil pungutan cukai kadang kala tidak mampu
untuk menanggung semua perbelanjaan kerajaan. Disinilah kelebihan sistem waqaf
dimana waqaf disumbangkan mengikut kemampuan. Jika terdapat 1 juta rakyat yang
berada dalam kategori tidak layak dikenakan cukai tapi mampu menyumbangkan RM1
sebulan kepada waqaf, maka kerajaan dapat mengumpulkan RM 1 juta setiap bulan.
Waqaf juga merupakan satu sistem yang lebih ‘sustainable’ daripada menggunakan
pendapatan hasil jualan hasil bumi. Hasil bumi seperti petroleum dan gas asli merupakan
satu sumber yang terhad dan perlu dikawal penjualannya untuk kebaikan jangka
panjang. Hasil bumi seperti kayu balak pula tidak boleh ditebang
sewenang-wenangnya kerana ia akan memudaratkan alam sekitar.
Pinjaman daripada pihak bank seperti IMF dan Bank Dunia bukan satu
penyelesaian kepada perbelanjaan sebuah negara. Semenjak peristiwa kemelesetan
ekonomi dunia pada tahun 2008, negara kebajikan seperti UK, US dan Italy menghadapi
masalah kewangan yang berpunca daripada hutang negara yang semakin tinggi. Malah
terdapat beberapa negara Eropah seperti Ireland dan Greece yang muflis kerana
berhutang.
Malaysia - Sebuah Negara
Kebajikan
Menjadikan Malaysia sebagai sebuah negara kebajikan melalui sistem waqaf
bermakna ‘kebajikan’ yang diperolehi rakyat bukan disediakan kerajaan tetapi
diusahakan bersama oleh semua rakyat. Melalui sistem waqaf, keperluan asas
seperti pendidikan, kesihatan dan sistem pengangkutan dibina menggunakan
sumbangan individu dan syarikat-syarikat korporat. Sistem cukai pula digunakan
untuk membayar kos operasi infrastruktur-infrastruktur ini. Contohnya, untuk
memperolehi pendidikan percuma, rakyat-rakyat akan menyumbang kepada pembinaan
sekolah-sekolah dan universiti-universiti. Kemudian, cukai akan dikutip untuk
membayar gaji kakitangan sekolah dan universiti.
Selain daripada itu, kerajaan sebuah negara kebajikan juga berperanan
memastikan ekonomi negara sentiasa stabil dan meningkat. Untuk ini,
projek-projek yang menjana ekonomi dan memberi peluang pekerjaan kepada rakyat
perlu dilaksanakan oleh usahawan-usahawan dan dibiayai oleh pihak bank
menggunakan konsep mudharabah. Projek-projek ini tidak sepatutnya dibiayai oleh
pihak kerajaan menggunakan duit cukai atau pun pinjaman bank oleh pihak
kerajaan.
Pendapatan hasil daripada jualan hasil bumi pula boleh digunakan untuk
membayar hutang negara (hutang negara pada 2011 ialah 4480,846 juta[6]) dan
menutupi kekurangan dalam perbelanjaan yang sepatutnya dibiayai oleh kutipan
cukai dan tabung waqaf.
Cabaran Perlaksanaan
Waqaf di Malaysia
Kejayaan sistem waqaf banyak bergantung kepada kesedaran rakyat terhadap
tanggungjawab mereka untuk bekerjasama demi kebaikan semua. Oleh itu, cabaran
utama perlaksanaan sistem waqaf ialah kurangnya kesedaran rakyat terhadap
tanggungjawab mereka dan sifat manja rakyat yang sentiasa bergantung kepada
kerajaan untuk menyediakan segala keperluan mereka. Selain daripada itu
sifat-sifat manusia yang bercanggah dengan konsep bantu-membantu dan ukhwah
turut menjadi cabaran. Sifat seperti individualistik, materialistik dan kedekut
merupakan sifat-sifat negatif yang boleh menggagalkan perlaksanaan sistem
waqaf.
Selain itu, pada masa kini, tiada sistem berpusat untuk melaksanakan sistem
waqaf secara menyeluruh untuk menanggung perbelanjaan pembinaan infrastruktur
asas yang diperlukan rakyat. Kerana tiadanya sistem ini, sukar untuk rakyat
Malaysia untuk mengetahui keperluan rakyat dari kawasan lain. Contohnya,
penduduk Kuala Lumpur tidak mengetahui akan keperluan sekolah-sekolah di negeri
Kelantan, Kedah atau Johor. Kementerian-kementerian kerajaan boleh memainkan
peranan untuk menyelesaikan masalah ini. Contohnya, kementerian pendidikan
mengetahui keperluan sekolah-sekolah disetiap negeri. Apa yang perlu dilakukan
oleh pihak kementerian ialah menyebarkan maklumat-maklumat ini kepada
masyarakat menggunakan media-media massa dan membuka tabung waqaf untuk .
Kesimpulan
Waqaf merupakan satu sistem yang boleh digunakan untuk membina sebuah
negara kebajikan. Waqaf memberi manfaat kepada individu melalui ganjaran yang
dijanjikan Allah SWT dan memanfaatkan masyarakat dengan pembinaan
infrastruktur-infrastruktur yang dapat digunakan semua. Namun begitu,
menjadikan Malaysia sebagai sebuah negara kebajikan tidak boleh dicapai hanya menggunakan
sistem waqaf. Sumber pendapatan lain seperti cukai dan hasil jualan hasil bumi
perlu digunakan bersama untuk membiayai perbelanjaan sebuat negara kebajikan.
Perkara penting yang perlu dipastikan dalam menjadikan Malaysia sebuah negara
kebajikan ialah:
1.
Rakyat
tidak dibebani dengan cukai yang tinggi
2.
Hutang
negara tidak meningkat
3.
Pendapatan
melalui hasil bumi tidak dijadikan sumber biayaan utama kerana ia terhad
Alam
sekitar tidak dimusnahkan
[1]
Sumber:
negara-kebajikan.blogspot.co.uk
[3]
Sumber: Mustafa as-Siba`ee,
Civilization of Faith: A Journey through Islamic History, International Islamic
Publishing House, 2005.
[4]
Diriwayatkan oleh ‘Anas dimana
Rasulullah SAW pernah berkata: “Dihari baginda diangkat ke Syurga, baginda
melihat tulisan di pintu syurga yang menyatakan setiap amal jariah akan dibalas
10 kali ganda dan setiap pinjaman akan dibalas 18 kali ganda.”
[5]
Rasulullah SAW mewaqafkan
tujuh dusun yang diwasiatkan kepada baginda oleh seorang tentera islam yang
telah meninggal. Sumber: Mustafa as-Siba`ee, Civilization of Faith: A Journey
through Islamic History, International Islamic Publishing House, 2005.
No comments:
Post a Comment